Մանթաշաբերդ՝ Տավուշի Սև ամրոցը

Սև քարով պատված ամրոց

Մանթաշաբերդի պարիսպները բարձրանում են ժայռոտ բլրի գագաթից, կառուցված սև քարից և ամուր կրաշաղախից: Այս մուգ գույնի պատճառով օտար զավթիչները հետագայում այն ​​անվանել են «Ղարա Ղալա», որը նշանակում է «Սև ամրոց»: Մանթաշաբերդը (Մանթաշի ամրոց, Աշոտ Երկաթի ամրոց) եղել է նշանակալից ռազմական կառույց Տավուշի մարզում: Այս անառիկ միջնադարյան ամրոցը գտնվում է Իջևան քաղաքից 7 կմ հարավ, Աղստև գետի աջ ափին գտնվող անտառապատ ժայռի վրա, շրջապատված լայն, բուրգաձև պարիսպներով:

Պատմական ակնարկ

Պատմական աղբյուրներում Մանթաշաբերդը միշտ հիշատակվում է հովտի մյուս կողմում գտնվող Աղջկա բերդի հետ միասին։ Ենթադրվում է, որ երկուսն էլ կառուցվել են 10-րդ դարի առաջին քառորդում՝ Բագրատունիների թագավորության դարաշրջանում։ Ամրոցն ուներ երկու մուտք, որոնց դռները պատրաստված էին ամբողջական քարերից։  Ամրոցի երկու մասերում էլ նկատվում են կառույցների հիմնապատերը: Ամրոցը եղել է երկհարկանի, աստիճանաձև, իսկ առաջին հարկը՝ բավականին ընդարձակ։ Հյուսիսից բարձրանում էր մեկ այլ ժայռ, որի վրա գտնվում էր ամրոցի երկրորդ հատվածը՝ միջնաբերդը։

Աղջկա և Մանթաշ իշխան լեգենդը

Մի ավանդություն կա կապված Աղջկա բերդի և Մանթաշաբերդի հետ։ Ասում են, որ ժամանակին մի շատ գեղեցիկ իշխանուհի է եղել։ Բազմաթիվ իշխաններ, հմայված նրա գեղեցկությամբ, ցանկանում էին ամուսնանալ նրա հետ, բայց մերժվում էին և փորձում էին բռնի ուժով խլել նրան։ Աղջիկը, հավաքելով իր բանակը, կառուցեց ամրոց և ապաստան գտավ այնտեղ։ Նրա երկրպագուներից մեկը՝ Մանթաշ իշխանը, Աղջկա բերդի դիմաց կառուցեց ամրոց՝ այն կոչելով Մանթաշաբերդ, և բազմիցս հարձակումներ սկսեց։ Սակայն աղջկա ուժերը միշտ հաղթանակ էին տանում։

Զինադադար և բարեկամություն

Հերթական պարտությունից հետո Մանթաշը զինադադար խնդրեց։ Իշխանուհին տպավորված էր Մանթաշի համառությամբ և վստահությամբ, ուստի ընդունեց զինադադարի առաջարկը։ Նրանք համաձայնեցին մնալ իրենց ամրոցներում և, որպես բարեկամության խորհրդանիշ, Աղստև գետի ափին բաղնիք կառուցեցին։ Այս պատմությամբ է բացատրվում երկու ամրոցների միմիանց մոտ գտնվելու հանգամանքը։

Այցելություն Մանթաշաբերդ

• Գտնվելու վայրը՝ Տավուշի մարզ, Իջևան քաղաքից 7 կմ հարավ
• Բարձրություն՝ ~1200 մ; միջին տևողությամբ 4-5 ժամյա արշավ
• Լավագույն եղանակներ՝ մայիս-հունիս և հոկտեմբեր
• Ուշադրություն՝ ամրոցի ավերակները բավականին փխրուն են

Քայլեք պատմության միջով

Մանթաշաբերդը միայն քարե պատեր չէ։ Նրա արահետներով քայլել՝ նշանակում է մտնել քաջության, մրցակցության և հաշտեցման կենդանի պատմության մեջ՝ ուղի դեպի միջնադարյան Տավուշ։